Kepçeler yığın malların iletimi için önemli bir kaldırma elemanı olup çeşitli endüstri alanlarında kullanılmaktadır. Çalışma sırasında kepçe açık olarak yığın malın üzerine oturtulur. Ağırlığı ile yığın malın içine dalar ve kapanınca mal ile dolmuş olur. Malın içine dalma esnasındaki direnç, kapanmada yüksek bir kapama kuvvetini gerektirir. kepçenin yapım şekli iletim malının özelliklerine bağlıdır. Küçük parçalı mal (60 mm'ye kadar) iki çanaklı kepçe ile iletmelidir. Orta vs kana parçalı iletim malları (60 mm ve üzerinde) için çok çanaklı kepçeye gereksinme duyulur. Çok zor tutulabilecek malların içine dalmayı sağlayabilmek için kepçe ağızları dişlerle donatılır.
Kepçenin ağırlığı doldurma kapasitesi (iletim miktarı) yönünden önemli bir rol oynamaktadır. Ekonomik çalışma için kepçe, faydalı yük ile kepçe ağırlığı arasında uygun bir aran elde edilebilecek şekilde konstrükte edilmelidir. kepçenin yığın malın içine yeteri derecede dalabilmesi için ağırlığının şartlı olarak azaltılabilmesi nedeniyle, bu isteğin yerine getirilmesi zordur. Şimdiye kadar kepçe ağırlığı m , faydalı yük ağırlığı m. birbirlerine eşit seçilmiştir. Toz ve ince taneli ( < 10 mm) yığın mallarda m ağırlığı oldukça azaltılarak kepçenin miktarı artırılabilir. Yada parçalı mallar ( > 160 mm) için faydalı yük, kepçe ağırlığına nazaran oldukça azalır.
Kapama ve açma metotlarına göre kepçeler şu şekilde sınıflandırabilir.
1)Çok halatlı kepçeler
-Çubuklu kepçe
-Toplayıcı kepçe
-Çok çanaklı kepçe
-Ağaç kepçeleri
-Buğday kepçesi
2)Tek halatlı kepçeler
-Çözme çanlı tek halatlı kepçe
-Kilit sistemli tek halatlı kepçe
-Oturarak boşaltmalı tek halatlı kepçe
3)Motorlu kepçe
-Kepçe tahrik sistemleri:
Kepçe tahrik sistemleri olarak iki tamburlu tahrik sistemleri kullanılır.Bunlar, kapama ve tutma tamburlarının aynı yönde döndürülmeleriyle kepçenin kaldırılması veya indirilmesi ve tutma tamburuna göre kapama tamburunun relatif bir hareketiyle kepçenin açılması veya kapanması sağlanır. Tamburlar bir veya iki motorla tahrik edilir.
Endüstride kullanılan kepçe çeşitleri ve kullanım amaçları aşağıda resimli olarak açıklanmıştır.
UZAKTAN KUMANDALI KEPÇELER:
Silindir ve yağ dolaşımı ile herhangi bir motor elektrik vb. gerektirmeden akü ile çalışır.Uzaktan kumanda ile 100m ye kadar kontrol edilebilir.Her türlü dökme ve yük tahliyesinde kullanılabilir.
HİDROLİK ELEKTRİKLİ İKİ AĞIZLI KEPÇELER:
Her türlü yük ve dökme tahliyesinde kullanılabilir.380-440 volt elektrik enerjisi ile çalışır.1m3 den 50m3 e kadar imalatı yapılmaktadır.
MEKANİK TEK TELLİ KEPÇELER:
Her türlü dökme yüklerinde kullanılır.Tek telli vinçlerde kullanılmaktadır.Bukere veya yere dokunarak açılır.1m3 den 30 m3 e kadar imalatı yapılmaktadır.
MEKANİK ÇİFT TELLİ KEPÇELER:
Her türlü dökme yüklerin yüklenmesinde ve tahliyesinde kullanılır.Kepçe sadece çift tamburlu vinçlerde kullanılır.1m3 den 50m3 e kadar imal edilir.resimdeki kepçe 36 m3 kapasitelidir ve çimento limanı için kullanılmaktadır.
MEKANİK ÇİFT VE TEK TELLİ POLİP KEPÇE:
Tek ve çift telli vinçlerde kullanılmaktadır.Kömür gibi malzemelerde yükleme ve tahliye amaçlı kullanılır.1m3 den 40 m3 e kadar imalatı yapılmaktadır.
MEKANİK TOMRUK KEPÇESİ:
Tek ve çift telli vinçlere göre imal edilmektedir.Yükleme ve tahliye işlemlerinde kullanılır.1m3 den 25 m3 e kadar imalatı yapılmaktadır.
