albayrakdizayn
  2.Kanca Resimleri
 









KANCALAR

Kancalar, yükün kaldırma makinesine asılmasını sağlar­lar. Halat veya zincir sayesinde doğrudan taşıyıcı sisteme bağlandığı gibi, üst kısmına açılan vida yardımıyla kanca bloğu traversine de bağlanabilirler. Vida kısmı 3 tonluk yüklere kadar metrik ya da whitworth ve 3 tonun üzerindeki yüklerde ise tra­pez veya yuvarlak diş olarak yapılmaktadır.
Kancayı traverse tespit eden somunun çözülmeye karşı emniyete alınması şarttır. Kanca, travers ve travers, üzerine yataklanan makaralar beraberce kanca bloğunu meydana getirirler.
 
Kanca Çeşitleri ve Kullanım Yerleri

Basit Kancalar

Kanca ekseni etrafında 360 dönebilecek şekilde yataklanmış olarak halata bağlanmalıdır. Böylece, kanca rahatça istenen yöne çevrilerek ça­lışma esnasında yük kolaylık­la asılabilir. Yüksüz kanca­nın sürekli alarak çalışma eksenine paralel konumda bulunma ve halatın gergin durması için kancaya veya kancaya yakın olarak halata ilave bir ağırlık (germe ağırlığı) asılmalıdır.
 
Çift Ağızlı Kancalar

Basit kancalardaki yük nedeniyle büyük yüklerde çift kanca tercih edilir. Bu tip kancalarda zorlanmalar yük aksının simetrik olmasından dolayı basit kancalara göre avantajlıdır.
 
Lamelli Kancalar

Lamelli kancalarda kırılma bir lamelden başlamakta ve yük diğer lameller tarafından taşınabilmektedir. Lamelli kancalar şekilde görüldüğü gibi birçok sac levha perçinlerle yan yana birleştirilerek yapılmışlardır. Yüksek sıcaklıkların olduğu yerlerde kullanılırlar.
 
Kanca Blokları ve Yatakları
 
Kanca, bir kanca takımı veya bloğu yardımıyla bir palanga takımına bağlanır. Palangadaki taşıyıcı halat kolu sayısı ile blokta bulunan makara sayısı bulunur. Eğer kanca doğrudan halata bağlanacaksa, halatın gevşemesini önlemek ve boşalan kancanın yukarı çekilmesini sağlamak için daima ilave bir ağırlık bağlanır. Bu ağırlıklar çalıştırıldıkları yerlerde ambar kapaklarına ve benzeri yerlere takılmaması için oval şekilde yapılırlar. Ayrıca ağırlık ile kanca arasında yeterince uzun bir zincir, kancaya hareket serbestîsi kazandırmak için takılır.
Kanca blokları günümüzde kullanılan kanca şaftına bağlı olarak üç gruba ayrılır;
- uzun şaftlı kanca bloğu
- kısa şaftlı kanca bloğu
- modern kanca bloğu
Uzun şaftlı kanca bloğunda ise, makaralar kanca traversinde kancanın her iki yanındadır. Bu kanca bloğunda sadece bir tek taşıyıcı travers vardır. Bu nedenle kısa şaftlı bloktan daha geniştir, ancak blok yüksekliği daha azdır. Kanca tambura daha iyi yaklaştığından kaldırma yüksekliğinden daha iyi faydalanılır. Kanca burnunun makara kutusuna değmemesi için şaft kısmı uzatılmıştır.
 
Taşıma traversleri
 
Taşıma traversleri, oldukça ağır ve özellikle boyut bakımından büyük olan yüklerin, (dökümhane kalıpları, profil demirleri, uzun miller, kazanlar gibi yüklerin) açı yapmaksızın dik doğrultuda emniyetli bir şekilde kaldırılmalarında yararlanırlar.
Taşıma traversleri ayrıca çok ağır yüklerin “iki kren yardımı ile” taşınmalarında da kullanılırlar. Krenlerin farklı taşıma güçlerinden doğan uyumsuzluk, travers üzerindeki yük kancasının yeri, (krenlerin taşıma kuvvetlerine ters orantılı olacak şekilde) kaydırılarak denge sağlanmaya çalışılır.


HAMUTLAR

Ağır yük krenlerinde kanaca yerine hamut kullanılır. Yük hamutları kapalı formda olduklarından, bir tarafı açık olan yük kancalardan daha fazla yüklenebilirler. Fakat yükün hamuda asılması daha zordur, çünkü asma halatlarının hamudun halkasından geçirilmesi gerekir. Hamutlar kapalı ve mafsallı olarak ikiye ayrılırlar.
 
Kapalı Hamutlar
Kapalı yani tek parçadan dövülerek yapılmış olan hamutların mukavemet hesaplarının kontrolü statik belirsizlikten dolayı zordur. Hesapları yaklaşık metotlarla çözülmeye çalışılır.Bu nedenle ve imalat kolaylığı dolaysıyla büyük yükler için mafsallı hamutlar kullanılır.

Mafsallı hamutlar
Kapalı hamutun statik belirsizliğini gidermek ve imalat kolaylığı nedeniyle büyük yükler için birbirine mafsallı olarak bağlanan üç parçalı hamut kullanılır. Alt kiriş iki destek noktasından oturmuş taşıyıcı travers olarak düşünülür. Şekil 6-23’de görülen mafsallı hamutta alt kiriş Q yükü etkisi altında bileşik gerilmeye, şaft ve kollar ise sadece çekmeye göre hesaplanır.

AKSLAR VE AKS TUTUCULARI

Akslar

Halat ve zincir makaraları, tambur ve makaralar genellikle serbest olarak sabit duran akslara yataklanmaktadır. Akslar sabit yapılmaları nedeniyle üzerlerine gelen yük altında sadece eğilmeye zorlanırlar. Eğer tambur veya makaralar akslara kamalanmış olsalardı aks a gelen eğilme kuvvetlerine ek olarak burulma zorlanmaları da etki edeceğinden aks çapının büyütülmesi zorunluluğu ortaya çıkacaktı.
 
Aks Tutucuları

Akslar, yan levha ya da profiller aks tutucuları ile tespit edilirler. Bu şekilde aksların kendi eksenlerin dönmelerine engel olunmuş olur.
Aks tutucuları, daima etki eden kuvvetin karşı yönüne konulmaktadır.100 mm üzerindeki aks çaplarında, iki tane aks tutucu kullanılmaktadır.
 
TAMBURLAR

Halat tamburları ve Uygulama Alanları

Halat tamburları için genellikle GG18 dökme demir malzemesi kullanılır. Çelik tamburlar imal zorluğu, maliyeti ve cidar kalınlığı olarak döküm tamburlara göre daha ince şekilde yapılamadıklarından dolayı pek fazla tercih edilmezler.
Tel halat tamburları, halatın tahrik edilmesini ve sarılmasını sağ­larlar. Tambur yüzeyi, basit kaldırma makinelerinde (el ile çalışan) düz, motor ile tahrikli kaldırma makinelerinde ise yivli olarak yapılmaktadır. Düz yüzeyli tamburlarda genellikle halat üst üste sarılırsa kuvvetli bir tel aşınması meydana gelir. Bu duru­mun önlenmesi amacıyla tambur üzerinde yivler açılmakta ve halat bir sancı sistemle sarılmaktadır.
 
Zincir tamburları ve Uygulama Alanları
 
Zincir tamburları, yuvarlak zincirin tambur üzerinde sarılması amacıyla kullanılmaktadır. Zincir in tahrik edilmesi için ise kullanılması uygun olmaktadır. Aksi halede çalışma esnasında yükün yanal hareketleri ve özellikle tambur veriminin düşük olması, güç ihtiyacını artırır. Dökme usulüyle imal edilirler. Kalibreli ve kalibresiz zincirlerle çalışırlar. Açılan yuvalar kılavuz görevi yapar ve düzgün sarılmasını sağlar.


Tambur Konstrüksiyonu
 
İlk klasik bağlantı
Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerinde değildir. Tambur bir aksa yataklanmıştır. Taburun yataklandığı aks yalnız eğilme ve kesmeye zorlanır. Burulma zorlaması hiçbir zaman olmaz. Buda aksın ince malzemeden ve ucuz olarak üretilmesini sağlar. Bu bir klasik yataklamadır. Şekilde görüldüğü gibi A taraftaki yatak sabit yataklamadır. B tarafındaki yatak ise radyal sabit, eksenel hareketli yataklamadır. Bu rulman yatağın tipinden faydalanarak yapılmış bir konstrüksiyondur.
 
Eski bağlantı

Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerindedir. Tambur kaynak konstrüksiyon olarak Şekilde görülmektedir. Tamburun iki ucuna muylular kaynatılmış ve tambur ve mil bir parça olarak düşünülmüştür. Muylulardan birine kavrama monte edilmiş ve böylece iki statik belirli kiriş konstrüksiyon elde edilmiştir.
 
Klasik bağlantı

Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerindedir ve sistem üç yatakla yapılmıştır.Tambur redüktör bağlantısı Şekil de görülmektedir. Tambur göbeği ile redüktör çıkış milinin bağlantısı (Detay A) oynak bağlantı olarak yapılır.
Eğer bağlantı rijit yapılırsa sistem statik belirsiz olur ve bu bağlantıyı modern bağlantı olarak göreceğiz. Detay A da bağlantıyı yapmak oldukça pahalı bir çözümdür. Seçim konstrüktöre kalmıştır. Fakat şunu söylemek gerekir. Normal klasik uydu kamalı bağlantı oynak bağlantı değildir.Bu Modern bağlantıya girer.

Modern bağlantı
 
Bu bağlantı yukarıda ki şekilde görülen bağlantının aynı olup, yalnız detay A da redüktör çıkış mili ile tambur göbeği rijit sayılan bağlantı çeşidi olarak yapılır. Bu durumda bağlantı statik belirsiz olur. Bu dezavantajı araba kasasının konstrüksiyonun da giderme imkânı vardır. Eskiden çok zor ve tam emniyetli olmayan hesaplamalar, bu günün bilgisayar programlarıyla kolay ve ucuza geldiği için bu tip konstrüksiyon yapmak bu gün için dezavantaj değildir.

Halatın Tamburlara Bağlanması

Yivli plaka ile tutturma

Halatı tambura yivli plaka ile tutturma çelik konstrüksiyon tamburda klasik bağlantı şeklidir. Yivli plakalar Tablo 1.3 den alınan bilgilere göre 30° ara ile yerleştirilirler.
Cıvataların gevşemesine karşın önlem almaya gerek yoktur, çünkü halat yay fonksiyonu yapar. Sıkıştırılan iki sarımdan başka en az iki sarımda emniyet sarımı olarak alınır. Böylece halatın tambura sarılmasından ortaya çıkan sürtünme kuvveti yükü taşır. Bağlantı cıvatalarını kontrol etmeye gerek yoktur.
 
Yivsiz Tutturma
 
Halatı tambura yivsiz plaka ile tutturmada çelik konstrüksiyon tamburda klasik bağlantı şeklidir. Fakat yivli plakadan daha az kullanılır. Bu şekil konstrüksiyonda halatı zedeleme olasılığı olabilir.

Düz kamayı cıvata ile sıkıştırma
Halatı tambura düz kamayı cıvata ile sıkıştırarak tutturmak döküm konstrüksiyonda kullanılan bağlantı şeklinden biridir. Bu konstrüksiyonda da cıvataların gevşemesine karşın önlem almaya gerek yoktur, çünkü halat yay fonksiyonu yapar. Sıkıştırılan bir uçtan sonra en az üç sarımda emniyet sarımı olarak alınmasında fayda vardır.

Eğimli kama ile sıkıştırma
 
Halatı tambura eğimli kama cıvata ile sıkıştırarak tutturmak (Şekil …) döküm konstrüksiyonda kullanılan ekonomik bağlantı şeklidir. Bu konstrüksiyonda da yalnız kama kullanılır. Cıvata ve cıvatayı taşıyacak vida delikleri açılmayacaktır. Halat ucunun sıkıştırılmasından sonra yarım sarım emniyet sarımı olarak alınır. Böylece tambur boyundan kazanılır.
 
Tamburların Yataklanması

Tel halat tamburları, kaldırılacakağırlığa, seçilen çevrim oranı vemakara sistemine uygun alarak çeşitli şekillerde yapılmaktadır. Tamburun yatakları alçak hızlarda bronz veya kızıl burçtan kaymalı, yüksek hızlarda ise rulmanlı yataklı alarak yapılmaktadır. Tamburun tahrik edilmesi, tamburun yan yüzeyinde merkezlenmiş alan dişli çark sayesinde yapılır. Emniyet yönünden kesme bilezikleri kullanılmalıdır.
Kabestan kasnağı

Kabestan kasnağı genellikle limanlarda ve demir yollarında kullanım alanına sahiptir. Halatın çalışma ekseninin hep aynı yerde kalması için kasnak eğimli alarak yapılır. Kasnak eğimi sürtünme katsayısından büyük olmalıdır. Bu tip kasnaklarda değişik halat çapları ve halat cinsleri (tel, kendir) kullanılabilir. Kullanımları çok kolaydır. Halatın kasnak etrafındaki sarım sayısı, çekme kuvveti ile germe kuvveti arasındaki aranı bağlıdır. Kasnağın tahriki, kasnak içine yerleştirilen motor ve dişli kutusu ile yapılır. Kasnağın çevresel hızının 30 m/dak’yı geçmesi tavsiye edilmez. Hesap, metodu kasnaklarda gösterildiği gibidir. Sürtünme kuvvetlerinin büyük almaları nedeniyle halatlar aşırı şekilde aşınmak­tadır.
 
 
  Bugün 1 ziyaretçi (23 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol